Inhoudsopgave
De kerstperiode staat bij veel ondernemers synoniem voor extra drukte, langere werkdagen en hogere omzetten. Juist rond de feestdagen gelden echter afwijkende regels voor openingstijden. Kerstavond en beide kerstdagen hebben elk een eigen juridisch kader, waarbij gemeenten en contractuele afspraken een belangrijke rol spelen. Ondernemers die hier niet tijdig rekening mee houden, kunnen te maken krijgen met sancties of interne conflicten.
In dit artikel leest u waar u als winkelier richting kerst rekening mee moet houden.
Kerstavond: geen gewone winkeldag
Hoewel kerstavond vaak als een normale verkoopdag voelt, is dat juridisch niet het geval. De Winkeltijdenwet schrijft voor dat winkels op 24 december uiterlijk om 19.00 uur moeten sluiten. Dit geldt ongeacht of kerstavond op een doordeweekse dag valt.
Alleen wanneer de gemeente hiervoor een specifieke uitzondering heeft vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), mag een winkel langer open blijven. Dat gebeurt met name in grotere steden, maar vormt zeker geen landelijke standaard. Dit is goed zichtbaar in de gegevens van openingstijden.nl die de landelijke openingstijden van supermarkten eerste en tweede kerstdag laten zien per gemeente.
Praktisch advies:
Ga er niet automatisch van uit dat langer open blijven is toegestaan. Controleer ruim vóór kerst of uw gemeente een vrijstelling kent voor kerstavond.
Eerste Kerstdag: gesloten, tenzij anders toegestaan
Eerste Kerstdag is een officiële feestdag waarop winkels in beginsel gesloten moeten zijn. Gemeenten kunnen echter besluiten om openstelling toe te staan, vergelijkbaar met de regeling rond koopzondagen.
In de praktijk betekent dit dat de meeste winkels gesloten blijven, terwijl een deel van de supermarkten, vooral in stedelijke gebieden, wel geopend is. Bijvoorbeeld de Supermarkten in Amsterdam, waar ruim 80% van de supermarkten gewoon open is op eerste kerstdag. Voor ondernemers is openstelling op deze dag vooral een afweging tussen extra omzet en hogere kosten voor personeel en organisatie.
Op onderstaande kaart (bron: openingstijden.nl) is de biblebelt nog altijd goed zichtbaar, supermarkten blijven hier nog altijd gesloten op eerste- en vaak ook tweede kerstdag.
Tweede Kerstdag: traditioneel een sterke winkeldag
Tweede Kerstdag wordt door veel gemeenten aangewezen als winkeldag. Hierdoor zijn de meeste winkels geopend, vaak met aangepaste openingstijden. Voor veel ondernemers is dit een belangrijk moment om in te spelen op cadeaubonnen, retouren en uitgestelde aankopen.
Zorg ervoor dat u tijdig controleert wat lokaal is toegestaan en communiceer uw openingstijden duidelijk richting klanten.
Contracten gaan vóór verruiming
Rond kerst ontstaan regelmatig discussies over verruimde openingstijden binnen winkelcentra en winkeliersverenigingen. Daarbij wordt soms vergeten dat contractuele afspraken leidend zijn.
Belangrijke uitgangspunten:
- Vastgelegde openingstijden zijn bindend
- Wijzigingen kunnen niet eenzijdig worden doorgevoerd
- Als winkelier heeft u instemmingsrecht
- Ook in drukke periodes geldt: zonder uw akkoord geen verruiming
Laat u dus niet onder druk zetten zonder uw contract te raadplegen.
Extra koopzondagen in december: een keuze, geen plicht
Veel gemeenten wijzen in december extra koopzondagen aan. Dat betekent echter niet dat u verplicht bent om open te gaan.
Onthoud:
- Koopzondagen zijn alleen toegestaan als de gemeente dat bepaalt
- Openstelling is nooit verplicht, tenzij contractueel vastgelegd
- De uiteindelijke keuze ligt bij u als ondernemer
Afwijken van de regels? Vraag op tijd ontheffing aan
Wilt u afwijken van de standaard openingstijden, bijvoorbeeld door:
- langer open te blijven op kerstavond
- te openen op Eerste Kerstdag
- ’s avonds na 22.00 uur open te zijn
dan is in veel gevallen een gemeentelijke ontheffing nodig. Houd rekening met verwerkingstijden: een late aanvraag betekent vaak een gemiste kans.
